به گزارش پایگاه خبری سازمان نظام روان شناسی و مشاوره ایران، جمیله علم الهدی رئیس پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری و دانشیار دانشگاه شهید بهشتی در سلسله نشست‌های میان رشته‌ای در قالب وبینار با موضوع جایگاه هستی شناختی رنج به بررسی ابعاد مسئله رنج در زندگی انسان‌ها به دنبال پدیده کرونا پرداخته است.
علم الهدی با بیان اینکه رایج ترین درکی که از پدیده‌هایی شبیه به کرونا داریم، رنجی است که از آن به ما یا به همنوعان ما وارد می‌شود، تأکید کرد: بیاییم بنا به سنت فلسفه همه پدیده‌های شبیه به کرونا را در یک معنای مشترک یعنی «رنج» خلاصه کنیم تا بفهمیم که «مسأله رنج» نخستین و مهم ترین مسأله در زندگی انسان است.
وی افزود: هر نوزاد انسان به شرط هشیاری در نخستین لحظات ورود و همراه با تنفس فریاد می‌زند و به شدت گریه می‌کند؛ این رفتار در واکنش به درد و سوزش و ترسی است که در نتیجه برخی تغییرات شیمیایی و فیزیکی نظیر تغییر در فشار، دما، رطوبت و نور و.. برای او پدید آمده است. علاوه بر این رفتار، بیمار پس از به هوش آمدن نشان می دهد نخستین ادراکات آنها شامل درک سوزش و درد و سایر شکل‌های رنج است.
علم‌الهدی ادامه داد: ادراک یا احساس رنج نه تنها نخستین احساس یک فرد هشیاربلکه عامل مهم و قوی حرکت در اوست و می‌تواند برای تبیین انگیزه‌ها، کنش‌ها، واکنش‌ها، انتخاب‌ها، ارتباط‌ها وهمچنین برای شرح صورت‌بندی‌های مختلف از پیشرفت، تعالی، رستگاری کمک کننده باشد.
وی اضافه کرد: حیات هشیار و مختار انسان خردمندی وابسته به درک رنج و میل به دفع رنج است. هر چند حرکت انسان از احساس رنج آغاز می‌شود ولی اینکه برای رفع رنج چه باید کرد و به خصوص اینکه تا چه حد می‌توان به همکاری و تجربه دیگران اعتماد کرد و از دیگران به چه اندازه و چگونه باید آموخت و در عین حال تا چه حد می‌توان از روش‌ها و دانش‌های آنان فراتر رفت و به آنها می‌توان افزود هنوز روشن نیست.
رئیس پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری افزود: اینکه همنوعان ما چه شیوه‌هایی برای زندگی داشته و دارند و برای رویارویی با مسائل مختلف چه تجربیاتی کسب کرده و می‌کنند و به چه نوع خطاهایی دچار بوده و هستند و اینکه واقعا این تجربه‌ها و خطاها به توسعه رنج یا به مهار رنج کمک کرده و می‌کند و اینکه ما چگونه می‌توانیم از این تجربه‌ها و این نوع خطاها یا خطاهای بزرگتر نوپدید دوری کنیم و خود و جامعه خود را از رنج رهانده و یا اینکه به رنج‌های بیشتر و پیچیده‌تری مبتلا سازیم، پرسش‌های مهم همین روزهای ماست پس نه تنها در شروع حرکت برای رشد و تکامل و افزایش دانش و توانایی خود مدیون رنج هستیم بلکه در ادامه نیز این رنج است که ما را در پیگیری تجربیات انباشته بشر و افزودن به آن همچنان به حرکت در می‌آورد یعنی به لحاظ فلسفی مسئله این است که « آیا «رنج» همچون یک شرط اضطراری برای حیات انسان هست/ نیست؟»
دانشیار دانشگاه شهید بهشتی بیان کرد: بنابر تعلیمات قرآن کریم به خصوص بیان صریح آیه چهارم سوره بلد «لقد خلقنا الانسان فی کبد» انسان در رنج آفریده شده و برای دستیابی به حیات بدون رنج یعنی حیات بدون مرگ یا همان «بهشت» باید از حیات طبیعی و فناپذیر خویش بهره بگیرد. پس به واقع ۱٫ زندگی انسان و بسیاری از حیوانات زندگی آمیخته به رنج است و رنج یک واقعیت انکارناپذیر است؛ ۲٫ با توجه به ماهیت طبیعی و طبیعت فناپذیر انسان علی الاصول زندگی بدون رنج یا آرامش جاودانه و آسایش پایدار، تحقق پذیر نیست ۳٫ با توجه به استعدادهای عقلانی انسان و با توجه به تجربه تاریخی او کاهش رنج و دفع رنج های متعین (تا حدودی معین شده) برای انسان یک واقعیت ممکن می باشد ۴٫ پس زندگی بدون رنج یک ایده یا یک آرزوی جهت دهنده به همه تلاش های انسان است و ۵٫هدف حیاتی انسان، کاهش رنج و دستیابی به لذت بیشتر و پایدارتر است.
علم الهدی افزود: از این رو لازم است انسان اقتضای زیست طبیعی که تغییر و فناست را بپذیرد و با این حقیقت تلخ روبرو شود که رنج جزء ذاتی -نه عرضی- حیات اوست. رنج که حاصل تغییرات انحطاطی و فناپذیری طبیعی انسان است، در عین حال مبدا تغییرات تکاملی و فوق طبیعی اوست که در مجموع «عقلانیت» تلقی می‌شود؛ عقلانیت شامل کشف ماهیت رنج و کشف و کنترل عوامل رنج، است بلکه هدفی که انسان بطور کلی از تعقل دنبال می کند همین رهایی از رنج و دستیابی به آرامش و لذت جاودانه و بیشینه است. بر این اساس ما باید هر نوع تصویر فانتزی از زندگی بدون رنج را، که توسط شرکت‌های بیمه و صنایع سرگرمی پدید آمده، کنارگذاشته و بدور ازهرگونه سستی یا خیالبافی برای کاهش رنج و دستیابی به لذت تلاش کنیم.
- منبع خبر : فارس
