در بخشنامه‌ای که در دی‌ماه سال ۱۴۰۰ از طریق معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری ابلاغ شد، هیچ‌کدام از دستگاه‌ها اعم از وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، شرکت‌های دولتی، استانداری‌ها و سایر دستگاه‌های اجرایی ذیل قوه مجریه، از این پس حق اقدام حقوقی علیه صاحبان کسب‌وکارهای نوپا در فضای مجازی را نخواهند داشت.
جلسه کارگروه فوق به همت مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، معاونت تسهیل تجاری و توسعه کاربردها برگزار شد و محمدجواد هادی دهکردی، معاون تسهیل تجاری مرکز توسعه تجارت الکترونیکی مدیریت جلسه را بر عهده داشت.
پلتفرم‌ها نیازی به اخذ مجوز برای ارائه خدمات حوزه سلامت ندارند
از مهم‌ترین مسائلی که در جلسه اخیر مطرح شد بحث‌های مجوز و احراز هویت پزشکان مشغول فعالیت در پلتفرم‌های حوزه سلامت، چگونگی درج آگهی در پلتفرم‌های درج آگهی و تحویل دارو توسط پلتفرم‌ها بود.
انجمن داروسازان در این جلسه مطرح کردند که تحویل دارو توسط پلتفرم‌ها باید طبق ضوابط قانونی خاصی باشد و اساساً این تحویل دارو با قوانین موجود مطابقت ندارد.
پلتفرم‌های حاضر که در حوزه سلامت فعالیت می‌کنند در این کارگروه ضمن بیان تمامی وجوه قانونی در بستر آنلاین برای فعالیت در خصوص تحویل دارو، از انجمن داروسازان و نظام پزشکی و سازمان غذا و دارو درخواست کردند تا در حوزه فعالیت تخصصی خود نظارت بیشتری داشته باشند و خواستار آن شدند که مانع‌تراشی‌ها برای فعالیت کسب‌وکارهای آنلاین حوزه سلامت به پایان برسد.
محمدجواد هادی، معاون تسهیل تجاری مرکز توسعه تجارت الکترونیکی در خصوص احراز هویت پزشکان اعلام کرد: «ما برای احراز هویت پزشکان سامانه «احراز هویت مشتریان مرکز توسعه تجارت الکترونیکی» را پیشنهاد دادیم و اطمینان حاصل می‌کنیم که تمامی پزشکان حاضر در این سامانه پروانه طبابت معتبر دارند و تمامی پلتفرم‌های سلامت از جمله اسنپ‌دکتر و دکترنکست تا پیاده‌سازی این سازوکار پیش رفته‌اند.»
اشکان آرمندهی، مدیرعامل دیوار نیز اعلام کرد در این کسب‌وکار تمام پزشکان از طریق سامانه «شاهکار» ملزم به احراز هویت هستند.
در ادامه جلسه و در بحث آگهی‌های زیبایی پیشنهاد پلتفرم‌ها و مرکز توسعه تجارت الکترونیکی این بود که تمامی قوانین این حوزه به‌علاوه پیام‌های پیشنهادی توسط مراجع مورد نظر در اختیار پلتفرم‌های حوزه سلامت قرار گیرد.
پلتفرم‌های حوزه سلامت که در کارگروه اخیر حضور داشتند درباره فروش دارو نظری مشترک داشتند. پلتفرم‌ها در مقابل نگرانی انجمن داروسازان در خصوص تحویل دارو مطرح کردند که پلتفرم‌ها فروشنده دارو نیستند و اگر باید نظارتی در خصوص دارو وجود داشته باشند داروخانه‌ها باید ذیل نظارت قرار گیرند.
اما انجمن داروسازان از اساس تحویل دارو توسط پلتفرم‌ها را غیرقانونی خواند و این مسئله را مغایر با مفهوم تسهیلگری دانست.
اصغر رضانژاد، عضو نظام صنفی رایانه‌ای تهران در این کارگروه همچنین در خصوص ارائه خدمات سلامت در پلتفرم‌ها گفت: «کسب‌وکارهای حوزه سلامت چند دسته هستند: کسانی که به صورت واقعی در این حوزه فعالیت می‌کنند برای مثال داروخانه دارند و می‌خواهند سایت فروش آنلاین هم داشته باشند. نظر سازمان نظام صنفی این است که خود متولی در این مورد می‌تواند مجوز لازم را بدهد. دسته دیگر پلتفرم‌های سلامت هستند که خدمات این گروه از سوی مجوزداران حوزه سلامت ارائه می‌شود و خود پلتفرم نیازی به دریافت مجوز ندارد، اما اگر پلتفرمی بخواهد مانند خود تأمین‌‌کننده‌ها اقدام به ارائه خدمات کند باید از سازمان نظام پزشکی مجوز لازم را بگیرد. در کل از نظر سازمان نظام صنفی، پلتفرم‌ها چه در زمینه ارائه خدمات و چه در زمینه فروش کالای سلامت نیازی به دریافت مجوز از سازمان غذا و دارو یا سازمان نظام پزشکی ندارند.»
سازوکارهای قانونی برای پلتفرم‌ها وجود دارد، نگرانی بیهوده است
علیرضا شیخ، مدیرعامل پلتفرم «درمان‌کالا» خطاب به نمایندگان انجمن داروسازان گفت: «تمام نگرانی‌هایی که از طرف انجمن داروسازان در این جلسه مطرح شد، راه‌حل‌هایی دارد که اکنون در حال استفاده است. برای مثال اکنون دانشگاه علوم پزشکی به انبار ما دسترسی دارد و در صورت بروز تخلف از سوی ما می‌تواند انبار ما را پلمب کند.»
شیخ ضمن اشاره به اینکه پلتفرم‌ها طبق آیین‌نامه عمل خواهند کرد گفت: «اکنون تمام نگرانی‌ها در خصوص وجه دیجیتال این حوزه است، در حالی که این نگرانی بجا نیست. زیرا وقتی این موضوع وجه دیجیتال در اینترنت پیدا می‌کند تازه شفاف‌تر هم می‌شود. دارو، مکمل و تجهیزات درجه‌یک و دو همگی در بستر آنلاین و اینترنت قابلیت کنترل بیشتری پیدا می‌کنند؛ ضمن اینکه کنترل را در بستر دیجیتال و آنلاین می‌توان ارزان‌تر هم انجام داد. ما در دنیای هوش مصنوعی زندگی می‌کنیم و متأسفانه در ارائه سرویسی که حتی در کشورهای منطقه سال‌‌هاست اتفاق می‌افتد عقب مانده‌ایم.»
در پایان نیز محمدجواد هادی با قرائت بخشنامه معاونت حقوقی رئیس‌جمهوری که با دستور رئیس‌جمهوری نوشته شده، نوع برخورد قانونی با استارتاپ‌ها در صورت بروز تخلف را متذکر شد. طبق این بخشنامه تمام دستگاه‌های دولتی باید برای برخورد با تخلفات از شیوه‌نامه مورد تأیید معاونت حقوقی پیروی کرده و در خارج از حدود آن حق دخالت قهری در خصوص استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا را ندارند.
جمع بندی رفتار پلتفرم‌های حوزه سلامت
۱. سکوهای خدمات سلامت (نوبت‌دهی، مشاوره برخط و …) منوط به احراز صلاحیت پزشکان به طور مستمر و اطمینان‌بخش که با پیاده‌سازی وبسرویس سامانه امتا به طور سیستمی قابل کنترل خواهد بود، مشکلی برای دریافت اینماد و فعالیت ندارند.
۲. سکوهای درج آگهی در بخش مربوط به آگهی خدمات سلامت، منوط به احراز صلاحیت پزشکان به طور مستمر و اطمینان‌بخش که با پیاده‌سازی وبسرویس سامانه امتا به طور سیستمی قابل کنترل خواهد بود، مشکلی برای دریافت اینماد و فعالیت ندارند.
۳. فروش مستقیم کالاهای سلامت‌محور صرفاً توسط داروخانه‌های دارای مجوز داروخانه آنلاین از سازمان غذا و دارو طبق دستورالعمل مربوط امکان‌پذیر است که این مجوز در سامانه اینماد از طریق استعلام سیستمی کنترل خواهد شد.
۴. فروش غیرمستقیم کالاهای سلامت‌محور (دارو و مکمل) از طریق سکوهای واسط صرفاً توسط داروخانه‌های دارای مجوز معتبر و تحت نظارت سازمان غذا و دارو امکان‌پذیر است که با پیاده‌سازی وبسرویس سامانه امتا توسط سکو به طور سیستمی کنترل خواهد شد.
۵. فروش غیرمستقیم کالاهای سلامت‌محور (تجهیزات پزشکی) از طریق سکوهای واسط صرفاً توسط داروخانه‌های دارای مجوز معتبر و تحت نظارت سازمان غذا و دارو یا واحدهای صنفی دارای پروانه کسب معتبر امکان‌پذیر است که هر دو مورد با پیاده‌سازی وبسرویس سامانه امتا توسط سکو به طور سیستمی قابل کنترل خواهد شد.
