آغازی هوشمندانه در رحم
استنشاق یا تزریق موادی که نوروتوکسین نامیده میشوند، مثل دود سیگار، الکل و داروهای اعتیادآور به رشد مغز آسیب میزنند و خطر مشکلات رفتاری و یادگیری کودک را در آینده افزایش میدهند. در کنار «نبایدها» ی استفاده از داروهای اعتیاد آور، الکل و نیکوتین در دوران حاملگی «بایدها»یی نیز وجود دارد که بر رشد مغز جنین به روشی سالم مؤثر است. رژیم سالم یک «باید» است. اگرچه در کل تغذیه مادر باید خیلی بد باشد تا به رشد مغز نوزاد صدمه بزند، ولی هرچه بهتر بدن خود را تغذیه کنید رشد مغزی نوزاد را نیز بهتر میپرورانید.
نکته هوشمندانه
مغز نوزاد در دوران نه ماهه در رحم سریعتر از هر زمان دیگری در زندگی او رشد میکند و رشد سیستم عصبی نوزاد تحت تاثیر آنچه در دوران نه ماه بارداری در خون مادر است قرار میگیرد.
آنچه در ذهن مادر میگذرد نیز بر رشد مغزی نوزاد اثر میگذارد. اگرچه علم روانشناسی جنین در دوران طفولیت است، مدارک و شواهد زیادی نشان میدهد که مغز نوزادان تحت تاثیر اتفاقات خارج از رحم قرار میگیرد. برای مثال، پدر و مادری که سمفونی موتزارت را برای نوزاد جنینی خود میخوانند یا در دستگاه پخش قرار میدهند، احتمال اینکه بعدا نوزادشان موتزارت را دوست داشته باشد و با آواز خواندن آرام شود افزایش میدهند. داستانی درباره پابلو کاسال، نویسنده ویولون سل، گفته میشود که وی بدون تمرین شروع به اجرای قطعه جدیدی موسیقی نمود و به زودی فهمید که میداند قطعه بعدی را چگونه بنوازد، حتی قبل از اینکه آن را بخواند. او به زودی فهمید که مادرش، که او نیز نوازنده ویولن سل بود، هر روز در مراحل اولیه بارداری این قطعه را تمرین میکرد. مادری که دوران بارداری اش سرشار از ترس یا اضطراب دائمیو لاینحل است، احتمال بیشتری دارد که نوزادی عصبی و مضطرب به دنیا بیاورد. هورمونهای مادر و نوزاد مشترک است، و محیطی که سرشار از هورمونهای استرس باشد ممکن است بر سیستم عصبی مغزی که در حال رشد است، تأثیر بگذارد. استرس در زندگی، به خصوص در دوران تغییر مانند بارداری، غیرقابل اجتناب است. ولی عملی که شما در مقابله با آن انجام میدهید اهمیت دارد. مادری که خوب غذا میخورد، مرتبا تمرینات ورزشی انجام میدهد، و برای مقابله با ترسها و اضطرابهایش وقت میگذارد محیط رحمیبهتری برای نوزادش فراهم میکند. بقیه اعضای خانواده نیز باید از لزوم حمایت از مادر آگاه باشند، تا ذهن مادر تا حد امکان آرام باشد و بتواند زندگی جدیدی را که در درون او در حال رشد است حمایت نماید.چهار دلیل اینکه چگونه تغذیه با شیر مادر میتواند به پرورش یک نوزاد باهوش کمک کند به شرح زیر است: حمایت بیشتر تحقیقات نشان میدهد نوزادانی که شیر مادر مصرف میکنند، اغلب از نوزادانی که شیرخشک مصرف میکنند و برنامه غذایی مشخصی دارند، دفعات بیشتری تغذیه میشوند. همچنین، از آنجائیکه نوزادانی که شیر مادر مصرف میکنند دفعات بیشتری تغذیه میشوند، احتمال بیشتری دارد که لمس شوند، در آغوش گرفته شوند و یا با آنها تعامل برقرار شود. نکته هوشمندانه شیر مادر، علاوه بر محبت مادری، امتیازی برای نوزاد محسوب است. حداقل یازده تحقیق علمینشان داده است نوزدانی که با شیر مادر تغذیه میشوند باهوشترند. هر چه نوزادان بیشتر و طولانیتر با شیر مادر تغذیه شوند، شانس بیشتری برای با هوش شدن دارند. نوازش بیشتر نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میشوند، احتمال بیشتری دارد که تمام شب یا بخشی از آن را در تخت مادرشان بخوابند؛ اقدام مادرانه سالمیکه «مدت زمان در آغوش گرفتن» روزانه را بیشتر افزایش میدهد. متخصصین رشد کودک معتقدند در آغوش گرفتن – و فقدان آن- بر رشد جسمیو فکری کودک تأثیر زیادی دارد. مادرانی که با شیر خود نوزاد را تغذیه میکنند به علائم کودک خود حساستر هستند. یک مادر برای اینکه بتواند به خوبی شیر بدهد باید به جای نگاه کردن به ساعت یا دور و اطراف خود کودک خود را تماشا کند. این حساسیت او به نقاط دیگر نیز منتقل میشود. تکامل بیشتر مغز شیر مادر دارای تقریبا ۴۰۰ ماده غذایی است که در شیر خشک وجود ندارد. به عنوان مثال، شیر مادر شامل چربیهایی برای تکامل مغز است که مواد اولیه برای ساخت میلین – پوشش عایق اطراف فیبرهای عصبی که کمک میکند پیغامها سریعتر مخابره شود- را فراهم میکند. شیر مادر برای تغییر رشد مغز نوع انسان کاملا مناسب است. شیر مادر دارای کلسترول زیادی است (نه خیلی زیاد، نه خیلی کم – رژیم کلسترول در حد متوسط)، و کلسترول رشد مغز را بالا میبرد. شیرخشک کودک شامل هیچ یا کمیکلسترول است؛ تهیه شیرخشک شاید بیشتر بر اساس بازاریابی باشد تا بر اساس اصول غذایی صحیح، زیرا مردم ناخودآگاه از محصولاتی که شامل کلسترول هستند اجتناب میکنند. بنابراین، نوزادان بدون ماده سازنده مغز میمانند، مگر اینکه از شیر مادر تغذیه شوند. شیر مادر غنی از مواد غذایی دیگری نیز هست که برای تکامل مغز مفیدند. لاکتوز، ماده کربوهیدرات اصلی در شیر مادر، ماده قندی است که برای مغز مفید است. بعضی از شیر خشکها لاکتوز ندارند. تورین، یک ماده سازنده پروتئین مغز است که در شیر مادر وجود دارد. تنها اخیرا بعضی از سازندگان شیرخشک تورین را اضافه کرده اند، ولی هنوز درباره مقداری که باید اضافه کنند تردید دارند.