نتایج مطالعات محققان نشان می‌دهد: رانندگان دارای اختلالات روانی، در تمام ابعاد رفتار رانندگی پرخطر، نمرات بالاتری داشتند و بروز رفتار رانندگی پرخطر در آنان ۴ تا ۱۰ برابر بیشتر از سایر افراد بود. همچنین بر اساس این مطالعه، سوء مصرف مواد و بیماری های روانی دو پیش بینی کننده اصلی رفتار رانندگی پرخطر هستند. کاهش سهم هزینه های پزشکی از کل مخارج خانوار یکی دیگر از این عوامل بود.
یک تیم پژوهشی از دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز، ارتباط رفتار پرخطر رانندگی با اختلالات روانپزشکی در بین رانندگان ایرانی را به صورت مطالعه مورد -شاهدی مورد بررسی قرار دادند.
سیدتقی حیدری، دکترای آمار زیستی و مدیر مرکز تحقیقات سیاستگذاری سلامت دانشگاه علوم پزشکی شیراز و از مجریان این مطالعه تحقیقاتی؛ گفت: صدمات ناشی از حوادث ترافیکی جاده ای یکی از علل اصلی بار بیماری در سراسر جهان، به ویژه در کشورهای در حال توسعه است.
وی افزود: طبق برآوردهای حاصل از این مطالعه ، بار جهانی بیماری در سال ۲۰۱۹، صدمات ناشی از حمل و نقل، به عنوان ششمین علت اصلی مرگ و میر و ناتوانی است و این حوادث در ایران، هزار و ۴۰۳ سال زندگی با ناتوانی را به ازای هر ده هزار جمعیت ایرانی، تحمیل کرده است.
وی، روند صعودی تعداد کشته شدگان ناشی از تصادفات از سال ۱۳۹۶ به بعد، افزایش تعداد کاربران از راه های کشور و همچنین افزایش تعداد سفرها را مورد اشاره قرار داد و اضافه کرد: تعداد قربانیان تصادفات سال گذشته در ایران ۱۹ هزار نفر و این تعداد در فارس هزار و ۵۰۰ نفر بوده است؛ از این رو انجام پژوهش های علمی و اقدامات مؤثر در این زمینه بیش از پیش احساس می شود.
حیدری با بیان اینکه پدید آمدن تصادفات رانندگی نتیجه عوامل متقابل بسیاری از جمله عامل انسانی، جاده، وسیله نقلیه و محیط است، افزود: در این مطالعه ارتباط احتمالی بین اختلالات روانشناختی و رفتار پرخطر رانندگیRisky Driving Behavior (RDB) در ایران مورد بررسی قرار گرفت.
مدیر مرکز تحقیقات سیاستگذاری سلامت دانشگاه علوم پزشکی شیراز در ادامه تصریح کرد: در این مطالعه، رفتار رانندگی ۳۴۴ نفر از بیماران روانپزشکی مراجعه کننده به بیمارستان حافظ (۱۵۳ نفر مبتلا به اختلال روانشناختی و ۱۹۱ بدون اختلال روانشناختی) مورد مطالعه قرار گرفت.
این پژوهشگر، رانندگی فعال در زمان مطالعه، سن ۱۸ تا ۶۵ سال، داشتن گواهینامه رانندگی، داشتن یک اختلال روانی از جمله افسردگی، اختلال دوقطبی، اضطراب اختلال تروم و طیف اختلال روان پریشی تایید شده توسط روانپزشک و تکمیل اطلاعات آگاهانه فرم رضایت از معیارهای انتخاب ۱۵۳ نفر بیمار مورد مطالعه برشمرد.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، خاطر نشان کرد: یافته های این مطالعه نشان می دهد، مصرف مواد، بیماری‌های روانی و سهم هزینه‌های درمانی از کل خانوار، پیش‌بینی‌کننده اصلی رفتارهای پرخطر رانندگی هستند و از آنجا که در ایران فقط سلامت جسمی رانندگان کنترل می شود ولی برای سلامت روان با وجود تاکید قانون هنوز ساز و کاری تعبیه نشده است؛ نیازسنجی های آموزشی، بررسی ویژگی های شخصیتی با آزمون های روانشناختی و تکمیل مکرر تست‌های روانشناختی از سوی رانندگان از حالت انتخابی یا اختیاری به وضعیت ضروری و اجباری باید مورد توجه جدی قرار گیرد.
شرح کامل این مقاله در Chinese Journal of Traumatology منتشر شده است.
