ترس از سخنرانی یک موضوع بسیار وحشتناک است! و بسیاری از افراد سعی می‌کنند با کمک داروها یا قرص کاهش استرس، سخنرانی یا کنفرانس خود را اجرا یا مدیریت کنند. در این نوشته قصد داریم این موضوع را بررسی کنیم و ببینم که قرص‌های موجود آیا به کاهش استرس کمک می‌کنند یا خیر؟

حتی بزرگترین سخنرانان دنیا هم استرس سخنرانی را تجربه می کنند.

فوبیای سخنرانی (Glossophobia) ترسی بسیار واقعی است که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان به آن مبتلا هستند. تقریبا ۷۵درصد از افراد برای سخنرانی در جمع مقداری استرس و ترس را تجربه می‌کنند؛ پس اگر شما هم در این زمینه مضطرب هستید، تنها نیستید. این ترس بیشتر از آنچه فکر می‌کنید شایع است.

مهم‌ترین چیزی که باید به یاد داشته باشید این است که کاملا عادی است که برای ارائه در مقابل جمعیتی هر چقدر بزرگ یا کوچک، احساس ترس کنید. امید داشته باشید؛ شما می‌توانید از این استرس به‌راحتی عبور کنید.

هنگامی که در موقعیت جدی قرار می‌گیریم، طبیعی است که استرس سخنرانی سراغ ما بیاید. مثلاً زمانی که می‌خواهیم مقابل تعداد زیادی از افراد در موقعیت جدید صحبت کنیم و یا زمانی که قرار است در یک مهمانی که حضار برای ما غریبه اند، شرکت کنیم و…حتی بزرگترین سخنرانان دنیا هم استرس سخنرانی را تجربه می‌کنند.

استرس سخنرانی در افراد مختلف، متفاوت است.

فردی که استرس سخنرانی دارد ممکن است دچار این ۴  حالت گردد:
– تپش قلب
– عرق کردن دست
– لرزش صدا
– نفس کم آوردن.

دو مورد اول قابل رویت نیستند. یعنی مخاطب متوجه آن نخواهد شد. چون علائمی کاملاً درونی است. یعنی زمانی که من دچار تپش قلب می شوم فردی جز خودم متوجه نمی‌شود. عرق کردن دست هم همینطور ..اما در مورد لرزش صدا و نفس کم آوردن، این دو جزء نشانه‌هایی است که اگر از قبل آمادگی‌های لازم کسب شده باشد، ما می‌توانیم به راحتی با آن کنار بیائیم.در مورد نفس کم آوردن هم باید روی تنفس‌مان کار کنیم. تنفس مان باید دیافراگمی باشد. اگر تمرینات به درستی انجام شود هنگام صحبت زمانی که استرس داریم نفس کم نمیاریم.

این روزها علم پزشکی اینقدر پیشرفت کرده که برای هر موضوعی هزاران درمان و راهکار فوری دارد و یکی از متداول‌ترین راهکارهایی که اگر به یک پزشک مراجعه کنید و بگویید که سخنرانی دارم و کمی استرس دارم این است که قرص پروپرانولول برای شما تجویز می‌کند!

پروپرانولول (propranolol) بانام‌های تجاری ایندرال و پرانول، دارویی از دسته بتابلاکرهای غیرانتخابی است که عمدتاً برای درمان فشارخون و نامنظمی تپش قلب مورد استفاده قرار می‌گیرند. پروپرانول برای بیماری‌های گوناگون دیگری چون تسکین درد قلبی، پیشگیری از سردردهای میگرنی، درمان بی‌نظمی تپش و گلوکوم تجویز می‌شود.

این دارو همچنین برای جلوگیری از حمله قلبی در افرادی که یک بار دچار حمله قلبی شده‌اند کاربرد دارد. با مسدود کردن این تکانه‌ها، به قلب کمک می‌کند تا منظم‌تر و مؤثرتر بتپد و در نتیجه بار کاری قلب کاهش می‌یابد. همچنین، این دارو برای درمان سیروز کبدی و پرفشاری ورید باب نیز کاربرد دارد.

نکته مهم این است که این قرص‌ها برای درمان فشارخون و نامنظمی تپش قلب مورد استفاده قرار می‌گیرد و کار اصلی آن کنترل تپش قلب برای استرس سخنرانی نیست!

پروپرانولول در شماری از اختلالات فیزیکی مانند لرزش اساسی و نیز روحی مانند فوبیای اجتماعی، اختلال و استرس منتشر و اختلال هراس و به‌ویژه اختلال استرس پس از سانحه نیز کاربرد دارد که البته هیچ یک از آن‌ها مورد قبول FDD (سازمان غذا و داروی امریکا) نیستند.

داروهای کنترل ترس و استرس که گاهی اوقات برای کنترل ضربان قلب و کم کردن استرس و ترس معرفی می‌شوند می‌توانند بسیار زیان‌آور و خطرناک باشند.  

این داروها هیجان شما را هنگام صحبت و سخنرانی از بین می‌برند و باعث خواهند شد که صحبت یکنواخت و کسل کننده‌ای داشته باشید. البته فقط عوارض جانبی اینچنین قرص‌هایی مد نظر نیست. بزرگترین مشکل ایجاد وابستگی کاذب به این داروهاست. یعنی فرد اگر از این قرص یا دارو مصرف نکند، استرس و اضطراب خواهد داشت! و اگر مصرف بکند خیر!

برای کسانی که مصرف منظم این قرص را ندارند (یعنی مشکل قلبی-عروقی و فشار خون بالا ندارند) عوارض مصرف آن به ویژه گرگرفتگی صورت و کسلی به وضوخ دیده می شود.

چرا نباید از این قرص‌ها استفاده کنیم؟!

کافیست نگاهی به عوارض جانبی این قرص داشته باشیم!
تاری دید
خواب آلودگی
خستگی
مشکل در خوابیدن
اضطراب
یبوست یا اسهال
کابوس یا کاهش توانایی جنسی

کاملاً واضح خواهد بود که یک سخنرانی که تاری دید، خواب آلودگی، خستگی، یبوست و اسهال و .. داشته باشد، بیشتر باید مواظب باشد که زمین نخورد تا این که سخنرانی کند!

خلاصه این‌که از نظر علم روانشناسی قرص کاهش استرس سخنرانی و هر نوع عامل بیرونی برای کاهش استرس به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.