کتاب علمی و مرجع اصلی مطالعات دروس مرتبط «محاط در محیط»: کاربرد روانشناسی محیطی در معماری و شهرسازی در کمتر از ۱۰ سال به چاپ پنجم رسید.
دکتر آزاده شاهچراغی، دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات و دکتر علیرضا بندرآباد، دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی این کتاب را در ۵۵۱ صفحه با الحاقات ۵۸۷ صفحه در ۳ بخش و ۱۱ فصل به رشته تحریر در آوردهاند.
عنوانهای ۳ بخش این کتاب در حوزه روانشناسی محیطی شامل روان و محیط، محاط در محیط و طراحی روانشناسانه محیط است.
این کتاب در سال ۹۶ برنده جایزه «اثر برگزیده» از سوی کمیته داوران دومین دوره جایزه ملی کتاب ابنسینا و در چهارمین دوره جایزه کتاب معماری و شهرسازی دکتر منوچهر مزینی رتبه برتر را کسب کرد. همچنین این مجموعه علمی در سال ۱۴۰۰ از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری(شورای گسترش و برنامهریزی آموزشعالی) بهعنوان مرجع اصلی مطالعات دروس مرتبط شناخته شد.
از ویژگیهای پنجمین چاپ کتاب «محاط در محیط» ویرایش علمی جدید، اضافات بر اساس مقالات اخیر و یافتههای جدید و قابلیت چند رسانهای بودن است، بهنحوی که ۲۴ فیلم تخصصی مرتبط با مباحث انتخاب و کد مخصوص هر فیلم در کنار مطلب مرتبط آن درج شده است، خواننده میتواند کد را با گوشی همراه خود اسکن کرده و فیلم مرتبط را ملاحظه کند. بدینترتیب برخی مفاهیم پیچیده کتاب از طریق تماشای فیلم مکمل مبحث در ذهن مخاطب واضح و گویاتر میشود.
در این نوبت چاپ، فصل یازدهم با عنوان «معماری انسانگرا و لزوم بازنگرییهای سینومرفیک» با دو هدف اضافه شده است؛ نخست اینکه در جهان امروز برای دستیابی به محیطهای انسانیتر باید استراتژیهای طراحی از طراحی صرفاً عملکردگرا، متریک و کمی به سوی طراحیهای رفتارگرا، سینومرفیک و کیفی تغییر جهت دهد و دوم آنکه طراحی بر اساس واحد سینومرف در ابتدای راه بوده و مسیری طولانی پیشروی برنامهریزان، طراحان، معماران و شهرسازان قرار دارد. بنابراین در چاپ پنجم کتاب محاط در محیط تلاش شده تا بر تغییر پارادایم طراحی از متریک به سینومورفیک شرحی نگاشته شود.
نویسندگان این کتاب در یادداشتی آوردهاند: محاط در محیط نه اولین کتاب و نه آخرین کتاب در حوزه روانشناسی محیطی است به معنی واقعی سخن، دانش روانشناسی محیطی هنوز نخستین گامهای خود را طی میکند. برخلاف اینکه چندین دهه از رسمیت یافتن این علم میگذرد، اما هنوز کاربردی شدن یافتههای آن رایج نشده است، شاید یکی از خللها در این زمینه این باشد که یافتهها در علم روانشناسی محیطی بهصورت کمی و مطلق نیستند بلکه بهصورت نسبی (مانند منطق فازی) بیان میشوند. به همین دلیل هم به سادگی نمیتوان همه این یافتهها را به قوانین و ضوابطی برای ساخت و ساز تبدیل کرد. با این حال این کتاب حاصل تلاش برای گام برداشتن در این مسیر است. مسیر خلق محیطهایی در هماهنگی و تناسب با روان و رفتار انسان در قرن بیست و یکم.
انتشارات سازمان جهاد دانشگاهی تهران، کتاب «محاط در محیط» را به قیمت یک میلیون و ۲۵۰ هزار تومان چاپ و راهی بازار نشر کرد.